Η Αντίσταση του ελληνικού λαού κατά των Ιταλών, Γερμανών και Βουλγάρων εισβολέων και τα πολεμικά κατορθώματα του ελληνικού στρατού (Αλβανικό Μέτωπο, Μακεδονικά οχυρά) και των Ελλήνων ανταρτών έγιναν αντικείμενο θαυμασμού από όλους τους ευρωπαϊκούς αλλά και τους άλλους λαούς. Υπάρχουν όμως και μορφές της Εθνικής μας Αντίστασης πολύ σημαντικές, μοναδικές θα έλεγα, που δεν παρατηρήθηκαν στις άλλες κατεχόμενες χώρες και αφορούν αφενός στον αγώνα του άμαχου πληθυσμού στις πόλεις (. . .) και αφετέρου στην αντίσταση των καλλιτεχνών και γενικότερα των πνευματικών ανθρώπων, οι οποίοι με το λόγο και την τέχνη τους δημιούργησαν ένα πρωτόγνωρο πολιτιστικό κίνημα σε όλους τους τομείς: ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, μουσική, ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, φωτογραφία. Το βιβλίο αναφέρεται σ' αυτές ακριβώς τις μορφές αντίστασης και ασχολείται μ' όλους αυτούς που συνέβαλαν στο πολιτιστικό θαύμα που συντελέσθηκε την περίοδο εκείνη κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες.