Ένα απολαυστικό, κάποτε πολύ αστείο βιβλίο του Ζιντ, που ξεκινά σαν μια σειρά σύντομων ιστοριών, οι οποίες φαινομενικά συνδέονται μεταξύ τους μόνο μέσω των δεσμών συγγένειας των κύριων χαρακτήρων αυτών των ιστοριών. Καθώς η αφήγηση ξετυλίγεται, ο Ζιντ διαπλέκει στενότερα τις ιστορίες. Το αποτέλεσμα είναι ένα είδος μυθιστορήματος που ο αναγνώστης δεν θα μπορούσε να προβλέψει από την αρχή.
Το έργο σηματοδοτεί τη μετάβαση στη δεύτερη φάση της μεγάλης δημιουργικής περιόδου του συγγραφέα με κέντρο τον στοχασμό γύρω από την ελευθερία και τους μηχανισμούς της σκέψης και της λήψης αποφάσεων. Έγινε πολύ γνωστό μετά τον πόλεμο και άσκησε μεγάλη επίδραση σε πολλούς συγγραφείς, αλλά δέχθηκε σφοδρές επιθέσεις για τον αντικληρικαλισμό του.

Υπηρέτες του αυστηρού, ανώνυμοι ερμηνευτές, δέσμιοι και λαμπροί της επιθεωρήσεως υπερθέαμα, που μιαν ολόκληρη ζωή, χωρίς ελπίδα μεταβολής, θα κατέχει το θέατρο του νου, κινήθηκαν πάντοτε μυστηριωδώς για μένα όντα θεωρητικά, που ερμηνεύω σαν κλειδοκράτορες: κρατούν τα κλειδιά των καταστάσεων, θέλω να πω μ' αυτό ότι κρατούν το μυστικό των στάσεων των πιο σημαντικών, που θα έπρεπε να πάρω μπροστά σε τέτοια σπάνια γεγονότα, που θα με παρακολουθούν με τη σφραγίδα τους. Το χαρακτηριστικό αυτών των προσώπων είναι ότι μου παρουσιάζονται μαυροντυμένα - χωρίς αμφιβολία φορούν φράκο· τα πρόσωπά τους μου διαφεύγουν· πιστεύω ότι είναι επτά ή εννέα - και καθισμένοι ο ένας κοντά στον άλλο σ' ένα πάγκο συζητούν μεταξύ τους με το κεφάλι τους τελείως στητό